bijv. naamw. (vorm)

El adjetivo

Het bijvoeglijk naamwoord

 

 

vormen van het bijvoeglijk naamwoord

 

	eindigend op -o	nationaliteit aanduiden	eindigend op -dor, -tor, -sor, -ete, -ote, -án, -ín, -ón	overige
enkelvoud mannelijk vrouwelijk	bonito bonita	holandés holandesa	trabajador trabajadora	pobre/fácil/capaz pobre/fácil/capaz
meervoud mannelijk vrouwelijk	bonitos bonitas	holandeses holandesas	trabajadores trabajadoras	pobres/fáciles/capaces pobres/fáciles/capaces

 

Het bijvoeglijk naamwoord richt zich in geslacht (mannelijk of vrouwelijk) en getal (enkelvoud of meervoud) naar het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.

 

bijvoeglijke naamwoorden met speciale uitgangen

 

Bijvoeglijke naamwoorden die uitgaan op -ista(s) behouden altijd de a in de uitgang (dus ook bij mannelijke zelfstandige naamwoorden). Bijvoeglijke naamwoorden op -ista:

• optimista
• pesimista
• idealista
• realista
• deportista

 

Bijvoeglijke naamwoorden die eindigen op een medeklinker of í, krijgen in het meervoud -es, bijvoorbeeld:

• los chicos israelíes
  (de Israëlische jongens)

 

Bijvoeglijke naamwoorden die een nationaliteit aangeven, worden altijd met kleine letter geschreven. Een aantal nationaliteitsaanduidingen (vaak eindigend op -a, -í ) blijft ongewijzigd in het vrouwelijk, bijvoorbeeld:

• un hombre belga
  (een Belgische man)
• una chica marroquí
  (een Marokkaans meisje)

bijvoeglijk gebruikte voltooid deelwoorden

Een bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord richt zich in geslacht en getal naar het zelfstandig naamwoord waar het bijhoort of naar verwijst.

• una chica, llamada Berta
  (een meisje, genaamd Berta)
• unos vuelos cancelados
  (enkele geannuleerde vluchten)

bijvoeglijke naamwoorden van kleur

 

Bijvoeglijke naamwoorden van kleur veranderen soms niet, ook al staan ze bij een vrouwelijk woord of een woord in het meervoud: het gaat hier om samenstellingen van kleur met licht (claro) en donker (oscuro), bijvoorbeeld:

• Elisa lleva una camiseta azul claro.
  (Elisa draagt een lichtblauw T-shirt.)
• Rubén tiene los ojos marrón oscuro.
  (Rubén heeft donkerbruine ogen.)

 

De kleuren rosa (roze), naranja (oranje), violeta (paars), lila (lila) veranderen helemaal niet, omdat ze van oorsprong een zelfstandig naamwoord zijn, bijvoorbeeld:

• Llevo un jersey violeta.
  (Ik draag een paarse trui.)
• Mi hija tiene chanclas rosa.
  (Mijn dochter heeft roze slippers.)

 

bijvoeglijke naamwoorden bij meerdere zelfstandige naamwoorden

 

Het bijvoeglijk naamwoord dat bij meerdere zelfstandige naamwoorden staat, komt altijd in het meervoud, ook al staan de zelfstandige naamwoorden in het enkelvoud.

• un jersey y un pantalón verdes
  (een groene trui en groene broek)

 

Als de zelfstandige naamwoorden verschillend van geslacht zijn, krijgt het bijvoeglijk naamwoord dat achter deze zelfstandige naamwoorden staat het mannelijk geslacht.

• una agenda y un bolígrafo negros
  (een zwarte agenda en zwarte balpen)

 

Als het bijvoeglijk naamwoord vóór meerdere zelfstandige naamwoorden staat, past het zich qua geslacht en getal aan het eerste zelfstandig naamwoord aan.

• muchas chicas y chicos
  (veel meisjes en jongens)

 

stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden

 

Stoffelijk bijvoeglijke naamwoorden worden vertaald met 'de + materiaal'.

• una silla de madera
  (een houten stoel)

 

apócope (afkapping van de laatste letter of letters)

 

1.De volgende bijvoeglijke (of bijvoeglijk gebruikte) naamwoorden en/of rangtelwoorden verliezen de -o vóór een mannelijk zelfstandig naamwoord in het enkelvoud, eventueel voorafgegaan door een ander bijvoeglijk naamwoord:

 

bueno	goed	primero	eerste	alguno	een of ander
malo	slecht	tercero	derde	ninguno	geen enkel

 

• Ernesto es un buen amigo.
  (Ernesto is een goede vriend.)
• Es un mal ejemplo.
  (Dat is slecht voorbeeld.)
• Mari vive en el tercer piso.
  (Mari woont op de derde verdieping.)
• Este es el primer buen comentario sobre esta novela.
  (Dit is de eerste goede kritiek op deze roman.)

NB   Alguno en ninguno krijgen een accentteken in de vorm van algún en ningún.

 

2. Het bijvoeglijk naamwoord grande wordt vaak ingekort tot gran vóór een zelfstandig naamwoord enkelvoud en heeft dan een figuurlijke betekenis.

• un gran hombre
  (een grootse man)
• una gran cosa
  (een grootse zaak)

3. Het onbepaald voornaamwoord cualquiera verliest de -a vóór een mannelijk en vrouwelijk zelfstandig naamwoord in het enkelvoud:

• cualquier hombre                                                                                  (welke man dan ook)
• cualquier persona                                                                                    (wie dan ook)

NB  Het meervoud van cualquiera is cualesquiera.

 

4. Het telwoord ciento verliest -to vóór een mannelijk of vrouwelijk zelfstandig naamwoord (inclusief millón) en vóór het telwoord mil:

• cien euros  
  (honderd euros)
• cien mil habitantes                                                                                 (honderdduizend inwoners)
• cien millones                                                                                            (honderd miljoen)

NB  Vóór andere telwoorden blijft ciento dus ongewijzigd:

• ciento dos                                                                                                (honderdtwee)

5. Het bijvoeglijk naamwoord santo verliest -to als het wordt gevolgd door een mannelijke eigennaam:

• San José                                                                                                  (Sint Jozef)
• SantaTeresa                                                                                                   (de heilige Theresia)

NB Santo blijft Santo als de eigennaam met Do- of To- begint:

• Santo Domingo  
  (de heilige Dominicus)
• SantoTomás                                                                                                   (de heilige Thomas)