14449 actieve gebruikers

Inloggen bestaande gebruiker

Aanmelden nieuwe gebruiker

Naar mobiele versie


Diversen | Latijns-Amerika

El español de América

(Het Spaans van Amerika)

 

Ondanks verschillen tussen het Spaans van Spanje en het Spaans van Amerika kunnen Spaanssprekenden uit de verschillende delen van de Spaanssprekende wereld zonder problemen met elkaar communiceren. Wel zijn er in het Spaans van Amerika verschillen tussen regio's en verschillen met het Spaans van Spanje aan te geven.

 

Het Spaans van Amerika is een voortzetting van het Spaans dat in de 16e eeuw in Spanje werd gesproken. Verschillen tussen streken hangen onder andere samen met verschillen in herkomst van de Spanjaarden die Spaans-Amerika koloniseerden en met de verschillende tijden waarin dit gebeurde.

 

Ook waren van invloed de talen van de indianen die in deze gebieden woonden en waarvan belangrijke talen op dit moment zijn: het Náhuatl in Mexico, de Maya-talen in Mexico en Guatemala, het Quechua in Peru, het Guaraní in Paraguay en het Aymara in Bolivia en Peru.

 

 

Verschillen in uitspraak

 

Voor de uitspraak kan men ruwweg een grens trekken tussen:

- het Spaans van het hoogland zoals bij voorbeeld van Mexico, Peru, Bolivia.

- het Spaans van het laagland: de eilanden, de kuststreken en vlaktes van onder andere Colombia, Venezuela, Argentinië, Uruguay, Paraguay, Chili.

 

In het hoogland worden de klinkers (vooral de onbeklemtoonde) ingeslikt:

 

uitspraak in plaats van betekenis
cafsito cafecito koffietje
palabrs palabras woorden
carrits carritos karretjes

 

 

In het laagland worden de medeklinkers ingeslikt, zowel binnen als aan het eind van een woord:

 

uitspraak in plaats van betekenis
comprao comprado gekocht
seño señor heer

 

Een belangrijk kenmerk van de uitspraak dat te vinden is in heel Spaans-Amerika en dat ook in Andalusië voorkomt, is het seseo: de z vóór a, o, u en de c vóór e en i worden als een s uitgesproken.

 

uitspraak in plaats van betekenis
plasa plaza plein
polisía policía politie

 

 

Een ander belangrijk verschil is het yeísmo: dat wil zeggen dat de klanken ll en y hetzelfde worden uitgesproken, dus als een Nederlandse j-klank:

 

woord uitspraak in plaats van betekenis
caballo [kabajo] [kabaljo] paard

 

 

Verschillen in grammatica

Het gebruik van ustedes in plaats van vosotros komt voor van Mexico tot Argentinië. Dit betekent dat ustedes de aanspreekvorm is voor de tweede en derde pesoon meervoud, zowel vertrouwelijk als beleefd.

  • Bueno, queridos amigos ¡que se divierten!
    (Goed, lieve vrienden, vermaken jullie je!)

 

Het voseo is het gebruik van vos in plaats van , verbonden met de tweede persoon meervoud van het werkwoord. Afhankelijk van het land of gebied wordt de uitgang van het werkwoord óf samengetrokken óf met de tweeklank gebruikt. Het bijbehorende bezittelijke en wederkerende voornaamwoord blijft echter en te.

Het voseo domineert in landen als Argentinië, Uruguay en Paraguay.

 

  in plaats van betekenis
Vos comés Tú comes Jij eet
¿Cómo te llamás vos? ¿Cómo te llamas tú? Hoe heet jíj?

 

 

Het gebruik van de pretérito indefinido waar in Spanje de pretérito prefecto wordt gebruikt.

 

  in plaats van betekenis
Juan llegó hoy. Juan ha llegado hoy. Juan is vandaag aangekomen.

 

 

Verschillen in gebruik van achtervoegsels:

 

Het gebruik van verkleiningsuitgangen om de betekenis van een woord te versterken en niet om te verkleinen, komt in heel Spaans-Amerika voor, maar met name in Mexico:

 

  in plaats van betekenis
Ahorita voy. Ahora voy. Ik kom zo.
¡Ándale, ándale! Anda, anda Toe, vooruit!

 

 

Verschillen in woordgebruik

In Spaans-Amerika hebben vooral de indianentalen waarmee de Spanjaarden in contact kwamen veel invloed op de woordenschat van het Spaans gehad.

Enkele voorbeelden van leenwoorden uit de indianentalen die volledig overgenomen zijn:

 

el aguacate de avocado
la canoa de kano
el cacao de cacao
el jaguar de jaguar
el maíz de maïs
la ñapa de fooi
el tomate de tomaat

 

 

Elke streek en elk land heeft zijn eigen woorden of heeft eigen betekenis gegeven aan woorden. Dit is het gevolg van eigen ontwikkeling of door invloed van buitenaf (bij voorbeeld het Engels van de Verenigde Staten).

Wij geven hier een lijst met een aantal bekende voorbeelden, waarvan de betekenis in Spanje soms anders is en/of waarvoor in Spanje een ander woord gangbaar is.

 

Amerikanisme

 

 

Betekenis in

Spaans-Amerika

 

Speciale

betekenis van het

amerikanisme

in Spanje

Gangbaar woord

in Spanje (in plaats van amerikanisme)

acá hier hierheen aquí
la aeromoza de stewardess   la azafata
allá daar daarheen allí
amar houden van beminnen querer
apapachar knuffelen, verwennen knuffelen, verwennen abrazar, mimar
apurarse zich haasten zich zorgen maken darse prisa
el boleto het plaatskaartje het briefje van de loterij el billete
capaz misschien bekwaam quizá(s)
el carro de auto de kar el coche
el celular de smartphone   el móbil
coger de liefde bedrijven nemen tomar
cómo no jazeker natuurlijk claro (que sí)
la computadora de computer   el ordenador
el departamento het appartement de afdeling el apartamento
la estampilla de postzegel de stempel el sello
estar hecho un paquete (Ar., Urug.) piekfijn uitgedost zijn als duopassagier op een motorfiets rijden ir de paquete
flojo, -a lui slap perezoso = lui

la guagua

 

 

de bus,

de baby

 

de snuisterij

 

 

el autobús (de bus)

el bébé (de baby)

lindo, -a mooi elegant bonito, -a (mooi, leuk)
manejar autorijden hanteren conducir
no más slechts niet meer solo
pararse opstaan stoppen levantarse

pibe, el

piba, la

de jongen

het meisje

 

el niño,

la niña

la plata het zilver, geld het zilver, de poen el dinero
platicar spreken, praten spreken, praten (vnl. op de Canarische eilanden) hablar, charlar
¡sepa Judas! Joost mag het weten!  

¡ni idea! ¡yo qué sé!

venganza de Moctezuma reizigersdiarree in Mexico   diarea del viajero





Beter Spellen Beter Rekenen NU Beter Engels NU Beter Duits NU Beter Frans NU Beter Spaans Beter Bijbel

© 2019 - NU Beter Spaans is een initiatief van Martin van Toll Producties

in samenwerking met de redactie van NU Beter Spaans