El español de América

(Het Spaans van Amerika)

Ondanks verschillen tussen het Spaans van Spanje en het Spaans van Amerika kunnen Spaanssprekenden uit de verschillende delen van de Spaanssprekende wereld zonder problemen met elkaar communiceren. Wel zijn er in het Spaans van Amerika verschillen tussen regio's en verschillen met het Spaans van Spanje aan te geven.

Het Spaans van Amerika is een voortzetting van het Spaans dat in de 16e eeuw in Spanje werd gesproken. Verschillen tussen streken hangen onder andere samen met verschillen in herkomst van de Spanjaarden die Spaans-Amerika koloniseerden en met de verschillende tijden waarin dit gebeurde.

Ook waren van invloed de talen van de indianen die in deze gebieden woonden en waarvan belangrijke talen op dit moment zijn: het Náhuatl in Mexico, de Maya-talen in Mexico en Guatemala, het Quechua in Peru, het Guaraní in Paraguay en het Aymara in Bolivia en Peru.

Verschillen in uitspraak

Voor de uitspraak kan men ruwweg een grens trekken tussen:

- het Spaans van het hoogland zoals bij voorbeeld van Mexico, Peru, Bolivia.

- het Spaans van het laagland: de eilanden, de kuststreken en vlaktes van onder andere Colombia, Venezuela, Argentinië, Uruguay, Paraguay, Chili.

In het hoogland worden de klinkers (vooral de onbeklemtoonde) ingeslikt:

In het laagland worden de medeklinkers ingeslikt, zowel binnen als aan het eind van een woord:

Een belangrijk kenmerk van de uitspraak dat te vinden is in heel Spaans-Amerika en dat ook in Andalusië voorkomt, is het seseo: de z vóór a, o, u en de c vóór e en i worden als een s uitgesproken.

Een ander belangrijk verschil is het yeísmo: dat wil zeggen dat de klanken ll en y hetzelfde worden uitgesproken, dus als een Nederlandse j-klank:

Verschillen in grammatica

Het gebruik van ustedes in plaats van vosotros komt voor van Mexico tot Argentinië. Dit betekent dat ustedes de aanspreekvorm is voor de tweede en derde pesoon meervoud, zowel vertrouwelijk als beleefd.

• Bueno, queridos amigos ¡que se divierten!
  (Goed, lieve vrienden, vermaken jullie je!)

Het voseo is het gebruik van vos in plaats van tú, verbonden met de tweede persoon meervoud van het werkwoord. Afhankelijk van het land of gebied wordt de uitgang van het werkwoord óf samengetrokken óf met de tweeklank gebruikt. Het bijbehorende bezittelijke en wederkerende voornaamwoord blijft echter tú en te.

Het voseo domineert in landen als Argentinië, Uruguay en Paraguay.

Het gebruik van de pretérito indefinido waar in Spanje de pretérito prefecto wordt gebruikt.

Verschillen in gebruik van achtervoegsels:

Het gebruik van verkleiningsuitgangen om de betekenis van een woord te versterken en niet om te verkleinen, komt in heel Spaans-Amerika voor, maar met name in Mexico:

Verschillen in woordgebruik

In Spaans-Amerika hebben vooral de indianentalen waarmee de Spanjaarden in contact kwamen veel invloed op de woordenschat van het Spaans gehad.

Enkele voorbeelden van leenwoorden uit de indianentalen die volledig overgenomen zijn:

Elke streek en elk land heeft zijn eigen woorden of heeft eigen betekenis gegeven aan woorden. Dit is het gevolg van eigen ontwikkeling of door invloed van buitenaf (bij voorbeeld het Engels van de Verenigde Staten).

Wij geven hier een lijst met een aantal bekende voorbeelden, waarvan de betekenis in Spanje soms anders is en/of waarvoor in Spanje een ander woord gangbaar is.