Net zoals in het Nederlands zijn er in het Spaans veel bijwoordelijke uitdrukkingen en werkwoorden met een vast voorzetsel. Hier volgt een selectie waarin het Spaans juist verschilt van het Nederlands qua voorzetsel of qua vorm.
vaste combinaties met het voorzetsel 'a'
| a caballo | te paard |
| a ciegas | blindelings |
| a X metros | over X meter |
| a corto plazo | op korte termijn |
| a cualquier hora | om het even wanneer, altijd, dag en nacht |
| a destiempo | ongelegen, op het verkeerde moment |
| a escondidas | heimelijk |
| a estas horas | om deze tijd |
| a favor de | ten gunste van |
| a finales de | eind (maand, jaar) |
| a gusto | naar zijn zin |
| a pie | te voet |
| a la derecha | rechts |
| a la izquierda | links |
| a la sombra | in de schaduw |
| a la vez | tegelijk |
| a las tres | om drie uur |
| a la vuelta (de la esquina) | om de hoek |
| a lo largo de | in de loop van |
| a lo lejos | in de verte |
| a lo mejor | misschien |
|
a lo menos (por) lo menos |
op zijn minst |
| a los diez años | op tienjarige leeftijd |
| a los dos días | na twee dagen |
| a los ojos | in de ogen |
| a mano | met/bij de hand |
| a medianoche | om middernacht |
| a/al mediodía | om twaalf uur 's middags |
| a mediados de | midden, halverwege (maand, jaar) |
| a mi gusto | naar mijn smaak |
| a mi juicio | naar mijn mening |
| a mi parecer | naar mijn mening |
| a oscuras | in het donker |
| a pie | te voet |
| a principios de | begin (maand, jaar) |
| a salvo | in veiligheid |
| a sus anchas | op zijn gemak |
| a tiempo | op tijd |
| a tientas | op de tast |
| a ver | eens zien |
| al ataque | ten aanval |
| al día, al tanto | op de hoogte |
| al día siguiente | op de volgende dag |
| al lado; aquí al lado | naast; hiernaast |
| al mejor precio | voor de beste prijs |
| al mismo tiempo | tegelijkertijd |
| al poco de | kort nadat |
| al sol | in de zon |
| al tanto, al día | op de hoogte (zijn) |
| alrededor de | rondom; omstreeks |
| amor al arte | liefde voor de kunst |
| a un tiro de piedra | op een steenworp |
| bienvenido, -a a | welkom in/bij |
| cara a cara | oog in oog, 'face to face' |
| derecho a | recht op |
| dispuesto, -a a | bereid om |
| ir de compras | boodschappen gaan doen |
| jugar (ue) al balón | een balspel doen |
| miedo a/de | angstig/bang voor |
| oler (ue) a | ruiken na |
| por dos a cero | met 2-0 (winnen) |
| vuelta al mundo | reis om de wereld |
N.B. In een aantal gevallen dient a om het lijdend voorwerp aan te duiden. Er is dan vrijwel altijd sprake van een verwijzing naar één of meerdere bepaalde personen.
Heeft de spreker geen concrete persoon in gedachten, dan is het gebruik niet geoorloofd.
vaste combinaties met het voorzetsel 'con'
| con este tiempo | bij dit weer |
| conmigo, contigo, consigo | met mij, met jou, bij zich |
| cuidado con | opgepast met |
| dar con | vinden; toevallig tegenkomen/ontmoeten |
| estar enfadado, -a con | boos zijn op |
| junto con | samen met |
| ojo con | kijk uit voor |
| vivir con una persona | wonen bij/met |
| con solo + infinitief | door eenvoudigweg te + infinitief |
vaste combinaties met het voorzetsel 'desde'
| desde el año pasado | sinds vorig jaar |
| desde las cuatro | vanaf vier uur |
|
desde hace X meses hace X meses que |
sinds |
| desde los cuatro años |
vanaf zijn/haar vierde jaar |
vaste combinaties met het voorzetsel 'de'
| a la derecha de | rechts van |
| a la izquierda de | links van |
| antes de | vóór (tijd) |
| de buena gana | graag, goedschiks |
| de camino | onderweg |
| de día | overdag |
| de entrada | van meet af aan |
| de fiesta | in feeststemming; in feestmodus |
| de la mano |
hand in hand |
| de moda | in de mode |
| de noche |
's nachts |
| de una vez | ineens |
| delante de | voor (plaats) |
| del brazo | bij de arm |
| dentro de poco | binnenkort |
| de pie | staande |
| de puntillas | op de tenen |
| después de | na |
| difícil de (pronunciar) | moeilijk (uit te spreken) |
| enfrente de | tegenover |
| estar contento de | tevreden zijn met |
| estar de acuerdo | akkoord gaan |
| estar de pie(s) | staan |
| estar de moda | in de mode zijn |
| estar de vacaciones en | op vakantie zijn in |
| estar harto de | beu zijn te |
| fácil/difícil de entender | makkelijk/moeilijk te begrijpen |
| ir de | gaan over; handelen over |
| ir de vacaciones a | op vakantie gaan naar |
| ir de copas | gaan stappen |
| un poco de | een beetje (van) |
| la ciudad de X | de stad X |
| tener ganas de | zin hebben in |
| trabajar de | werken als |
| tras de | na (tijd) |
NB
Anders dan in het Nederlands wordt het voorzetsel 'de' gebruikt om twee zelfstandige elementen (bijv. twee zelfstandige naamwoorden, een zelfstandig naamwoord met een werkwoord/zin) met elkaar te verbinden.
vaste combinaties met het voorzetsel 'en'
| creer en | geloof hechten aan |
|
Transport: en avión |
met het vliegtuig |
| en autobús | met de bus |
| en barco | met de boot |
| en bici(cleta) | met de fiets |
| en casa | thuis |
| en camino | onderweg |
| en coche | met de auto |
| en tren | met de trein |
| Andere combinaties | |
| en absoluto | hoegenaamd niet |
| en broma | voor de grap |
| en busca de | op zoek naar |
| en cambio | daarentegen |
| en cambio de | in ruil voor |
| en casa | thuis |
|
en ganar |
die gewonnen heeft |
| en el fondo | eigenlijk |
| en la comida | bij het eten |
| en la foto | op de foto |
| en la penumbra | in de schemering |
| en lugar de | in plaats van |
| en mi opinión | naar mijn mening |
| en otras palabras | met andere woorden |
| en pie | rechtop |
| en serio | serieus |
| en venta | te koop |
| estar en rojo | op rood staan |
| un retraso en | een vertraging bij |
vaste combinaties met het voorzetsel 'entre'
| entre otros | met z'n allen |
| entre semana | door de week |
vaste combinaties met het voorzetsel 'hacia'
| hacia abajo | naar beneden |
| hacia afuera | naar buiten |
| hacia arriba | omhoog |
| hacia atrás | naar achteren |
| hacia delante | vooruit, naar voren |
vaste combinaties met het voorzetsel 'para'
| ir para los cuarenta | tegen de 40 lopen |
| no estar para bromas | niet in de stemming zijn voor grapjes |
| no sirve para nada | hij/zij deugt nergens voor |
| para atrás | naar achter |
| para mi gusto | naar mijn smaak |
| para su edad | voor zijn leeftijd |
| para Navidad | met Kerstmis |
vaste combinaties met het voorzetsel 'por'
| felicidades por | gefeliciteerd met |
| gracias por | bedankt voor |
| leer por encima | vluchtig doornemen, diagonaal lezen |
|
loco por una cosa |
gek op iets zijn |
|
orgulloso por |
trots op |
|
perdona por llegar tarde |
excuses dat ik zo laat ben |
|
por adelantado |
bij voorbaat |
| por aquí | hier ergens |
| por debajo (de) | onderdoor |
| por delante | voor de boeg |
| por el camino | onderweg |
| por encima | oppervlakkig; vluchtig; terloops |
|
por la mañana |
's ochtends |
|
por la noche |
's nachts |
| por la tarde | 's middags |
| por lo menos | tenminste |
| por lo tanto | daarom |
| por (motivo de) | vanwege |
| por Navidad | met Kerstmis |
| por orden alfabético | in alfabetische volgorde |
| por si acaso | voor het geval dat; voor de zekerheid |
| por supuesto | vanzelfsprekend |
| por todas partes | overal |
| preguntar por | vragen naar |
| yo por mi parte | wat mij betreft |
werkwoorden met vast voorzetsel
| acabar de + infinitivo | zojuist ge ... hebben |
| acordarse (ue) de | zich iets herinneren |
| agradecer por | danken voor |
| amenazar con | dreigen met |
| aprender a + infinitivo | leren + infinitief |
| asistir a | bijwonen |
| avisar de | waarschuwen voor |
| bajar de | uitstappen |
| brindar por | toosten op |
| confiar (í) en alguien | op iemand vertrouwen |
| contar (ue) con | rekenen op; beschikken over |
| constar de | bestaan uit |
| cruzar los dedos por | duimen voor |
| darle a alguien por | bij iemand een plotse belangstelling ontstaan voor |
| darse cuenta de | beseffen |
| decidirse a | (vast) besluiten om |
| dejar de + infinitief | ophouden met ... |
| despedirse (i) de | afscheid nemen van |
| disponer de | beschikken over |
| dudar de algo/alguien | twijfelen aan iets/iemand |
| dudar en + infinitivo | schromen om, aarzelen om |
| empezar a + infinitief | beginnen te ... |
|
enamorarse de estar enamorado, -a de |
verliefd worden op verliefd zijn op |
| encargarse de | zorg dragen voor |
| esperar a alguien | op iemand wacht |
| estar para + infinitivo | op het punt staan te |
| estar por + infinitivo | 'nog moeten ge... worden' |
| estar por + plaatsaanduiding | zich ergens (+ plaats) bevinden |
| faltar para | ontbreken tot |
| felicitar por | feliciteren met |
| gastar en | besteden aan |
| hablar de | praten over |
| insistir en | aandringen op |
| ir a + infinitief | gaan/zullen ... |
| ir (a) por algo | iets gaan halen/kopen; ergens voor gaan |
| ir de vacaciones a | met vakantie gaan naar ... |
| ir a ver a alguien a/en X | iemand gaan opzoeken in X |
| llamar la atención sobre | de aandacht vestigen op/vragen voor |
| llevar dinero encima | geld bij zich hebben |
| limitar con | grenzen aan |
| montar a caballo | paardrijden |
| montar en burro | op een ezel rijden |
| montar en bici, en moto, etc. | fietsen, motorrijden |
| no hay nada que hacer | er is niets te doen |
| optar a | dingen naar; solliciteren naar |
| optar por | kiezen voor |
| olvidarse de | helemaal vergeten |
| servir (i) para | dienen om, deugen voor |
| oler (hue) a | ruiken naar |
| pagar por | betalen voor |
| parar de | stoppen met |
| participar de | delen in (de winst); (een mening) delen |
| participar en | deelnemen aan |
| pasar por | langskomen |
| pensar (ie) en | denken aan |
| ponerse a + infinitief | beginnen te ... |
| preferir (ie) a | prefereren boven |
| preguntar por | vragen naar |
|
preocuparse de (dedicar atención a) |
zorgen voor, aandacht schenken aan |
|
preocuparse por/con (tener en el pensamiento) |
zich zorgen maken over, tobben over
|
|
quedar en ¿en qué quedamos? |
afspreken (om) wat spreken we af? |
| quedar por hacer | nog veel moeten te doen hebben |
|
quejarse de quejarse con/ante |
klagen over klagen bij/ten overstaan van |
| referirse a (ie) | zinspelen op, doelen op |
| reírse (i) de | lachen om |
| soñar (ue) con | dromen van/over |
| subir a | instappen |
| sufrir de | lijden aan |
| no tardar en | niet lang duren voor |
| tener a mano | bij de hand hebben |
| tener ganas de + inf. | zin hebben om |
| tener miedo a | bang zijn voor |
| tirar de | trekken aan |
| trabajar de, como | werken als |
| vacunarse contra, por | zich laten inenten tegen |
| velar por | waken over |
| volver a + infinitief | weer ... |
| votar por | stemmen voor |
|
jugar al + (sport)
|
bij sporten met een bal, puck, shuttle e.d.
|
| tratar de | gaan over; behandelen |
