Nu Beter Spaans - geslacht

MOB-versie | Naar grote versie

geslacht

El sustantivo

Het zelfstandig naamwoord

In het Spaans zijn de meeste zelfstandige naamwoorden óf mannelijk óf vrouwelijk:

zelfstandige naamwoorden die eindigen op -o zijn over het algemeen mannelijk:

el amigo = de vriend
el teléfono = de telefoon

zelfstandige naamwoorden die eindigen op -a zijn over het algemeen vrouwelijk:

la amiga = de vriendin
la casa = het huis

Mannelijk zijn doorgaans ook:

de namen rivieren, bergen, zeeën en windstreken

los Andes, el Monte Perdido
el Guadalquivir, el Amazonas (=de Amazonerivier)
el Mediterráneo (=de Middellandse Zee)
el norte (=het noorden), el sur (= het zuiden), el oeste (= het westen), el este (= het oosten)

de namen van kleuren, getallen en dagen van de week

el rojo (= rood)
un tres = een drie
el lunes (= maandag)

de namen van bioscopen, hotels, automerken

el Luxor
el (hotel) Miramar
un Seat

woorden, afkomstig uit het Grieks, met uitgang -ma

el problema (= het probleem)
el poema (= het gedicht)
el panorama (= het panorama)

Uitzondering: la víctima (= het slachtoffer)

woorden die eindigen op -or, -al, -aje

el olor (= de geur)
el hostal (= het logement)
el castor (= de bever)
el viaje (= de reis)

Vrouwelijk zijn gewoonlijk de namen van eilanden en letters van het alfabet:

las Baleares
la efe (de f)

Het geslacht van deze zelfstandige naamwoorden is af te leiden van de soortnamen die zijn weggelaten:

el monte (de berg), el río (de rivier), el mar (de zee), el cine (de bioscoop), el hotel (het hotel), el coche (de auto), el color (de kleur), el día (de dag), el punto cardinal (de windstreek), la isla (het eiland), la letra (de letter), etc.

Vrouwelijk zijn meestal ook de woorden die eindigen op -ión, -dad, -ez, -tud

la educación (=de opvoeding, het onderwijs)
la vejez (= de ouderdom)
la universidad (= de universiteit)
la multitud (= de menigte)

Uitzonderingen op de regels -o/-a

Woorden op -a die mannelijk zijn (vaak afkomstig uit het Gieks, zie ook boven):

el clima = het klimaat
el día = de dag
el diploma = het diploma
el idioma = de taal
el mapa = de landkaart
el planeta = de planeet
el poema = het gedicht
el problema = het probleem
el programa = het programa
el sistema = het systeem
el tema = het thema
el tranvía = de tram

Vrouwelijke woorden op -o

la foto = de foto
la mano = de hand
la moto = de motorfiets
la radio = de radio

Zelstandige naamwoorden op -o die zowel mannelijk als vrouwelijk kunnen zijn:

el/la modelo = het model, de mannequin

Zelfstandige naamwoorden die eindigen op een -e kunnen mannelijk of vrouwelijk zijn:

el nombre = de naam
el restaurante = het restaurant
la calle = de straat
la gripe = de griep
la tele = de televisie

Zelfstandige naamwoorden die zijn samengesteld uit een werkwoord en een zelfstandig naamwoord, zijn mannelijk, zoals:

cumplir años > el cumpleaños = de verjaardag
sacar corchos > el sacacorchos = de kurkentrekker
espantar pájaros > el espantapájaros = de vogelverschrikker

De meervoudsvorm blijft dezelfde:

los sacacorchos

Zelfstandige naamwoorden die zijn samengesteld uit twee zelfstandige naamwoorden, hebben hetzelfde geslacht als het belangrijkste (vaak het eerste) zelfstandig naamwoord:

un puntapié = een trap, schop (una punta con el pie)

Anders dan Nederlandse samengestelde zelfstandige naamwoorden, worden combinaties in het Spaans als volgt gevormd:

zelfstandig naamwoord + de + zelfstandig naamwoord.

Het geslacht is afhankelijk van het eerste (belangrijkste) zelfstandig naamwoord.

una repartidora de pizzas = een pizzabezorgster
un mercado de quesos = een kaasmarkt
la ciudad de Toledo = de stad Toledo

Bijzonderheden bij geslacht

Bij de aanduiding van personen geldt als algemene regel dat, ongeacht de uitgang:

de zelfstandige naamwoorden die een mannelijk wezen aanduiden mannelijk zijn;

de zelfstandige naamwoorden die een vrouwelijk wezen aanduiden vrouwelijk zijn.

el policía = de politieagent
la policía = de politieagente

Vaak wordt een vrouwelijk persoon aangeduid door achter het mannelijk zelfstandig naamwoord een -a te zetten óf door de -o te veranderen in -a.

el director > la directora = de directeur (m/v)

Zelfstandige naamwoorden op -ista of op -e hebben gewoonlijk dezelfde vorm voor zowel mannelijke als vrouwelijke personen.

el, la artista = de artiest
el, la intérprete = de tolk
el, la optimista = de optimist
el, la pesimista = de pessimist
el, la turista = de tourist
el, la artista = de artiest

Sommige zelfstandige naamwoorden hebben een dubbel geslacht. Aan het vrouwelijk woord wordt de voorkeur gegeven in dichterlijk taalgebruik.

el mar = la mar = de zee
el puente = la puente = de brug
el arte = el arte (f) = de kunst
el arte (f) krijgt het mannelijk bepaald lidwoord vanwege de beklemtoonde a. In het meervoud bestaat alleen de de vrouwelijke vorm: las artes.

Sommige zelfstandige naamwoorden hebben een verschillende betekenis al naargelang ze mannelijk of vrouwelijk zijn:

el barco = het schip
la barca = de (roei)boot
el gorro = de muts
la gorra = de pet
el final = het einde
la final = de finale

Vrouwelijke zelfstandige naamwoorden die beginnen met een beklemtoonde a of ha, krijgen in het enkelvoud het lidwoord el of un Het bijvoelijk naamwoord blijft wel vrouwelijk.